Kulturno - Istorijsko nasleđe

Nalazi u Narodnoj biblioteci „Sreten Marić“ u Kosjeriću. Kulturni poslenici ove varoši su se na svojevrstan način odužili svojoj zemljakinji, poznatoj slikarki Lizi Marić – Križanić, 10 godina nakon njene smrti (1992) tako što su deo njenih dela i dokumentacije izložili i sačuvali. Galerija Legata Lize Marić- Križanić, koji u posedu ima 53 dela, izlažei bogat dokumentarni materijal iz  zaostavštine ove značajne slikarke (1905 – 1982), sestre Sretena Marića, našeg poznatog esejiste, prevodioca i profesora svetskeknjiževnosti, i supruge Pjera Križanića, karikaturiste.

Rođena kao Draginja Marić, od najranije mladosti s nadimcima Liza i Draga, udajom (1926) za karikaturistu i slikara Pjera Križanića postala je, i posle razvoda (1950) ostala poznata pod njegovim prezimenom. Prve likovne pouke dobila je u skopskoj gimnaziji (1919-1923) od Hristofora Crnilovića, da bi tokom boravka u Parizu (1925-1926), deleći stan sa prijateljicom Desankom Maksimović, učila francuski jezik, malo slikala u ateljeu Andrea Lota uz savete tada svog budućeg supruga, obilazila muzeje i galerije, pohađala časove estetike i istorije umetnosti na Sorboni. Studirala je i diplomirala (1931) na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Slikarski se obrazovala (1931-1936) kod Miloša Vuškovića i drugih prijatelja umetnika, od kojih su mnogi uradili njene portrete i aktove (Kumrić, Zora Petrović, Job, Uzelac, Milunović, Dobrović, Bešević…) Slikala je uglavnom uljem, znatno manje temperom, pastelom i akvarelom, pre svega cveće, zatim motive Beograda i Dubrovnika, predele, portrete i samo nekoliko enterijera, mrtvih priroda i figura. Pomalo se bavila crtežom i mozaikom (sa M.Milunovićem i P.Milosavljevićem u Jugoslovenskom dramskom pozorištu), a smišljala je i duhovite rečenice za Pjerove karikature. Pripada tokovima poetskog impresionizma i intimizma. Redovno je, do 1939. godine, učestvovala na zajedničkim likovnim smotrama. Najviše njenih radova čuva Galerija legata u Kosjeriću, zatim Narodni muzej u Beogradu i Muzej grada Beograda.

U čast slikarke, u Kosjeriću su  ustanovljeni „Lizini dani“ u okviru kojih se organizuju likovni i literarni konkursi „Mala Liza“i likovna kolonija „Hommage a Liza Križanić“.